Học nghề hay học đại học, chọn ngành nào để không "tụt hậu"?

Lựa chọn nghề nào để không "tụt hậu" - Đó là băn khoăn chung của nhiều học sinh, phụ huynh khi dự Ngày hội tư vấn tuyển sinh hướng nghiệp diễn ra tại Trường ĐH Bách khoa Hà Nội ngày 11-4

Ngày hội do báo Tuổi Trẻ phối hợp với Vụ Giáo dục đại học (Bộ GD-ĐT) và Tổng cục Giáo dục nghề nghiệp (Bộ LĐ-TB&XH), Sở GD-ĐT TP Hà Nội và Trường ĐH Bách khoa Hà Nội tổ chức, với sự đồng hành của Tập đoàn Vingroup.

Nay "hot", mai có thể không còn!

Đặt câu hỏi nhưng cũng chia sẻ băn khoăn, một thí sinh cho biết nhiều bạn bè em đều quan tâm tới một số ngành "hot". Bản thân em thấy không thích và cũng khó có thể thi đỗ những ngành đó, nhưng nếu em bỏ qua thì cảm thấy mình lạc lõng, tụt hậu.

GS.TS Nguyễn Tiến Thảo - giám đốc Trung tâm khảo thí, phó trưởng ban đào tạo ĐH Quốc gia Hà Nội - cho rằng những ngành nghề được coi là "hot" hấp dẫn thí sinh nhiều khi chỉ là cảm tính, không chuẩn xác. 

Thầy Thảo khuyên thí sinh hãy nghĩ đến sở trường của mình, đến ngành, nghề mà mình thích để có lựa chọn chứ không nên bị ảnh hưởng bởi số đông một cách cảm tính. Vì khi chọn đúng nghề là sở trường các em sẽ dễ thành công hơn một ngành xa lạ chỉ để... không mang tiếng là tụt hậu.

TS Nguyễn Thanh Bình - trưởng phòng chính trị và công tác sinh viên Trường ĐH Khoa học tự nhiên, ĐH Quốc gia Hà Nội - cũng cho rằng thí sinh chọn ngành học cảm tính theo số đông sẽ rất rủi ro. 

Bởi ngành được coi là "hot" hôm nay có thể sẽ hết "hot" trong khoảng 4-5 năm tới khi thí sinh ra trường, nhất là trong bối cảnh có những tác động đến cơ cấu ngành nghề và thị trường nhân lực hiện nay.

TS Nguyễn Đào Tùng, phó giám đốc Học viện Tài chính, cảnh báo các học sinh quan tâm quá nhiều tới một số ngành được xem là "hot" nhưng lại không biết lĩnh vực ngành nghề nào sẽ "bùng nổ" trong một tương lai gần. 

Ông Tùng đưa ra ví dụ là ngành quản trị du lịch - khách sạn là một ngành sẽ được quan tâm nhiều hơn trong thời gian tới và có tiềm năng lớn trong việc thu hút nhân lực, nhất là nhân lực chất lượng cao. 

Trong số những nghề sẽ "bùng nổ", ông Tùng cho rằng nghề đầu bếp cũng rất có tiềm năng. 

Trong khi để trở thành một đầu bếp được săn đón với mức lương cao lại không nhất thiết phải học đại học mà có thể tìm kiếm ngành đào tạo ở khối trường cao đẳng, trường nghề - nơi có ưu thế trong việc dạy kỹ năng thực hành, gắn liền với nhu cầu việc làm trong xã hội.

PGS.TS Bùi Thành Nam - trưởng phòng đào tạo Trường ĐH KHXH&NV, ĐH Quốc gia Hà Nội - cho biết có rất nhiều ngành cơ hội nhân lực sẽ lớn tương ứng với sự quan tâm nhiều hơn trong tương lai như ngành công tác xã hội, tâm lý, quản lý du lịch - khách sạn. 

Đây cũng là những ngành thường có điểm chuẩn tương đối cao trong những năm gần đây.

Học nghề hay học đại học?

Ông Hà Đức Ngọc - Vụ Đào tạo chính quy, Tổng cục Giáo dục nghề nghiệp - cho biết ông đã khá quen khi ngồi ở các bàn tuyển sinh mà không nhận được câu hỏi bởi học sinh và phụ huynh vẫn có xu hướng chọn trường đại học.

"Tuy nhiên, tôi không tin các bạn trẻ không quan tâm đến giáo dục nghề nghiệp bởi hiện nay số sinh viên đại học chỉ khoảng 10%, còn lại là dành cho các trình độ sơ cấp, trung cấp, cao đẳng. 

Nếu các bạn có năng lực phù hợp với đại học hãy đi học đại học, còn lại hãy chọn học nghề, được thực hành nhiều, thời gian học ngắn, ra trường làm việc ngay.

Trên 90% người học tốt nghiệp các trường nghề ra trường có việc làm, rất nhiều trường 100% các em ra trường có việc. Trong lễ tốt nghiệp ở trường nghề luôn có các doanh nghiệp sẵn sàng ký hợp đồng với các em. Nhiều trường nghề hợp tác với nước ngoài, các bạn có thể vừa đi học vừa làm nghề và hưởng lương" - ông Hà Đức Ngọc chia sẻ.

Trường cao đẳng Cơ điện Hà Nội gần đây gây chú ý với thí sinh khi sinh viên trường đoạt huy chương vàng kỹ năng nghề cơ điện tử châu Á - Thái Bình Dương. 

TS Đồng Văn Ngọc, hiệu trưởng nhà trường, cho biết: "Hiện cả nước có gần 2.000 cơ sở giáo dục nghề nghiệp, trong đó có 400 trường cao đẳng, nhưng chỉ có 40 trường chất lượng cao. Các em quan tâm đến ngành, đến trường nào phải tìm hiểu kỹ trước khi thi vào. 

Ngành cơ điện tử của trường chỉ cần đầu vào là điểm thi tốt nghiệp THPT, xét điểm toán, lý, hóa, lấy 200 chỉ tiêu năm 2021. Nếu học song hành với chương trình trường cộng tác với Vinfast thì sau khi ra trường các em sẽ được vào công ty này làm việc. Điểm trung bình đầu vào năm 2020 của cơ điện tử khoảng 20,3 điểm".

Một điều mà thầy Ngọc cũng muốn nhấn mạnh với các bạn học sinh là ở môi trường đào tạo nghề nghiệp, người học không chỉ được dạy kiến thức chuyên ngành mà còn được bổ sung nhiều kỹ năng mềm, thậm chí là tác phong làm việc trong môi trường chuyên nghiệp, công nghiệp hóa. 

Những kỹ năng mềm đó mới là "thế mạnh" để các bạn trẻ có cơ hội công việc ở nhiều lĩnh vực khác nhau, dễ dàng hơn khi muốn "nhảy việc".